مروری بر حواشی تازه‌ترین کتاب شعر شفیعی‌کدکنی | پشت در ممیزی وزارت ارشاد
ماجرای مجموعه شعر «نامه‌ای به آسمان» محمدرضا شفیعی کدکنی، که پشت ممیزی ارشاد مانده است واکنش‌ها مختلفی را در پی داشته است.
شهرآرانیوز؛ بی شک ادیبان، شاعران، شعردوستان و به ویژه دوستداران استاد شفیعی کدکنی هیچگاه فکرش را نمی‌کردند که روزی بخواهند این دو عبارت را کنار هم بگنجانند؛ استاد شفیعی کدکنی و ممیزی ارشاد. ۲۷ آذر ۱۴۰۲ بود که خبر ممیزی مجموعه شعر «نامه‌ای به آسمان» محمدرضا شفیعی کدکنی در رسانه‌ها منتشر شد.در این خبر آمده است: «مجموعه شعر «نامه‌ای به آسمان» محمدرضا شفیعی کدکنی هنوز موفق به دریافت مجوز نشر نشده است. مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد می‌گوید جلسه هیأت نظارت برای بررسی این کتاب برگزار می‌شود. این خبر واکنش‌های بسیاری را در پی داشت. در مطلب پیش رو برخی از این واکنش‌ها و اخبار منتشر شده در این‌باره را مرور می‌کنیم.»
پیش از بررسی واکنش‌ها، توضیحات معاون فرهنگی وزارت ارشاد، در پی اظهارنظر مدیرکل دفتر توسعه کتاب درباره انتشار کتاب تازه شفیعی کدکنی را بخوانید. او در توئیتی نوشته است:
استاد شفیعی کدکنی از مفاخر ادبی ایران است. هیچ محدودیتی برای انتشار آثار ایشان وجود ندارد.
محمدعلی مرادیان، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره وضعیت صدور مجوز مجموعه شعر جدید محمدرضا شفیعی کدکنی، «نامه‌ای به آسمان»، به ایسنا گفته نیز بود:
نکته‌ای راجع به کتاب نداریم؛ منتها کتاب دارد خوانده می‌شود. به چند نفر از اهالی شعر نیز کتاب را داده‌ایم تا بخوانند و نظرشان را بگویند. ان‌شاءالله درباره کتاب تصمیم‌گیری شود. به صورت کلی کتاب در فرایند صدور مجوز است. ما تغییراتی در گروه شعر داشتیم و به همین دلیل فرایند صدور مجوز زمان‌بر شده است. روز (سه‌شنبه، ۲۸ آذر) قرار بود درباره این کتاب در جلسه شورای نظارت بر کتاب بزرگسالان تصمیم‌گیری می‌شود.برای اینکه شأن استاد شفیعی حفظ شود، هفته گذشته کتاب برای اعضای هیأت نظارت ارسال شده و آن‌ها دارند کتاب را بررسی می‌کنند تا درباره کتاب جمع‌بندی شود.
این سخنان مرادیان بویژه درباره اینکه کتاب را به چند نفر از اهالی شعر نیز داده‌اند تا بخوانند و نظرشان را بگویند، واکنش‌های تندی را در بین ادبیان و علاقمندان به استاد شفیعی کدکنی در پی داشت.
پس از آن یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزیر ارشاد در توضیحاتی گفت:
اصولاً ارشاد هیچ‌گونه ارزیابی کیفی و علمی درباره آثار ندارد، در هیچ حوزه‌ای نه در حوزه ادبیات و نه حوزه‌های دیگر و مسئولیت محتوایی و کیفی آثار بر عهده نویسنده است. ارشاد به مصوبه ۶۶۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان دبیرخانه هیئت نظارت عمل می‌کند، اگر مواردی مغایر با آن مصوبه وجود داشته باشد، آن را تذکر می‌دهد که اصلاح شود. اما کیفیت آثار در هیچ زمینه‌ای مربوط به ارشاد نمی‌شود و نویسندگان خودشان مسئولیت کیفیت و ادعا‌ها و مطالبی را که ارائه می‌کنند بر عهده دارند. نه در مورد ایشان بلکه در مورد هیچ فرد دیگری، ارشاد جایگاه ارزیابی ادبی و کیفی ندارد. این شهبه ایجاد شده و لازم است پاسخ داده شود. هیچ محدودیتی در مورد انتشار آثار شفیعی کدکنی وجود ندارد. آثار ایشان هم مثل افراد دیگر ارزیابی ادبی و کیفی نمی‌شود. ایشان از مفاخر ما و چهره‌های عالی حوزه ادبیات هستند و به هیچ وجه آثارشان به عنوان یک اثر در سنجه داوری‌های ادبی در ارشاد قرار نمی‌گیرد.
در همین باب، حمیدرضا اسلامی؛ روزنامه‌نگار و شاهنامه‌پژوه یادداشتی نوشته که در برخی از رسانه‌ها منتشر شده است:
مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته است که مجموعه شعر جدید استاد شفیعی‌کدکنی را برای بررسی و صدور مجوز به اعضای‌هیئتی داده و منتظر تشکیل جلسه و اعلام رأی آنهاست.
بعد معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در توئیتی نوشته است: «استاد شفیعی‌کدکنی از مفاخر ادبی ایران است. هیچ محدودیتی برای انتشار آثار ایشان وجود ندارد». البته توضیحات دیگرش کل این جمله را نقض کرده و گفته، ما اساساً هیچ کتابی را از جهت ارزش‌های ادبی بررسی نمی‌کنیم و همه‌ی کتاب‌ها را مطابق مصوبه۶۶۰ شورایعالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان دبیرخانه هیئت‌نظارت اتفاقاً بررسی می‌کنیم و به ناشر اعلام می‌کنیم و پیداست که کتاب استاد هم از این روند مستثنی نشده است.
آن نفر اول گفته بود که کتاب را برای تعدادی از شاعران هم فرستاده که نظر دهند. معلوم هم نیست شاعران یادشده باید کتاب استاد ما را از جهت ادبی ارزیابی کنند یا از جهت وفق با مصوبه۶۶۰. البته اگر قرار است از جهت وفق با مصوبه بررسی شود، خیلی هم مهم نیست که ممیزیار یا مصوبه‌بان گرامی شاعر باشد. می‌شود از جنس همین نرم‌افزار‌های حساس به کلمات باشد و عمل کند. در این نوع ممیزی که دیگر شفیعی و غیرشفیعی نداریم.
یاد سال‌ها قبل افتادم که به‌عنوان خبرنگار حوزه‌ی آموزش عالی از وزیر برای یکی از دوستان در روزنامه‌ی همشهری تقاضای وقت مصاحبه کردم. مصاحبه‌ای که قرار نبود در موضوع آموزش عالی باشد. خودم هم در آن مصاحبه حاضر بودم. دوست من آقای کدخدازاده از وزیر پرسید فکر می‌کنید اگر فردوسی الان زنده بود در گزینش‌های شما برای استادی دانشکده‌ی ادبیات قبول می‌شد؟ وزیر هم صادقانه گفت، گمان می‌کنم قبول نمی‌شد. مصاحبه پس از پیاده‌شدن برای وزیر ارسال شد که قبل از انتشار ببیند. آقای کدخدازاده به من گفت، حیف که این جمله را حذف خواهد کرد.
خبرگزاری فارس نیز به این خبر اینگونه واکنش نشان داده است:
در حالی که اظهارات مدیرکل کتاب وزارت ارشاد درباره صدور مجوز کتاب استاد شفیعی کدکنی پس از خوانده شدن توسط کارشناسان ادبیات، مخاطب را به اشتباه انداخته، معاون فرهنگی این وزارتخانه می‌گوید: «به کیفیت کتاب کاری نداریم و مجوزش طی روز‌های آینده صادر می‌شود.»
زمان‌بر شدن صدور مجوز کتاب شعر محمدرضا شفیعی کدکنی، موجب شد تا رسانه‌ها آن را از محمدعلی مرادیان، مدیرکل کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد پیگیری کنند و با این جواب روبه‌رو شوند: «نکته‌ای راجع‌به کتاب نداریم؛ کتاب دارد خوانده می‌شود و به چند نفر از اهالی شعر نیز کتاب را داده‌ایم تا بخوانند و نظرشان را بگویند.»
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یاسر احمدوند، اما امروز سه‌شنبه ۲۸ آذرماه و پیش از آن‌که «درباره این کتاب در جلسه شورای نظارت بر کتاب بزرگسالان تصمیم‌گیری شود» گفت: «ما اصلاً درباره کیفیت کتاب‌ها نظر نمی‌دهیم و مجوز این کتاب هم مثل سایر کتاب‌های وارده، روند قانونی‌اش را طی می‌کند.»
در پایان وزیر فرهنگ و ارشاد با بیان اینکه انتشار اخبار به این نحو شیطنت رسانه بوده است، به این موضوع واکنش نشان داده است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
